In een oud computerbestand vond de taalprof twee aantekeningen die
hij in de vakantie van 2007 ooit uitgewerkt had. Nooit gepubliceerd,
want het ging nu eenmaal niet over grammatica, maar het ging natuurlijk
wel over taal. Nu, drie jaar later, valt een klein berichtje over
spelling tussen al die duizenden stukjes en discussies over grammatica
niet meer zo op.
De eerste aantekening gaat over
The World's Least Helpful Phonetic Alphabet,
van de Amerikaanse advocaat Jerry V. Haines. Je moet er een beetje voor
in een melige stemming zijn, en het heeft een wat flodderig karakter,
maar het gaat om de gesproken uitbreidingen die je vaak geeft als je
afzonderlijke letters spelt (het spellingalfabet). Iets als de
A van Anton, of de
B van Bernard. Daar zijn zelfs officiële alfabetten voor, vooral uit domeinen waar goed spellen van levensbelang is (die bestaan ook!).
Haines steekt daar de draak mee, en is op zoek naar de meest
verwarrende varianten. Zo zijn er woorden die wel de beginletter hebben
van de letter die je spelt, maar die in hun geheel als een andere letter
klinken. Als je in het Engels spelt
The Y as in You, dan geef je daarmee verwarrende informatie, want
you begint wel met een
y, maar klinkt zelf als de Engelse
u. Hetzelfde met
The C as in Cue, of
The W as in Why.
Een andere verwarring ontstaat in gevallen als The
K as in Knees, waar het woord
Knees makkelijk
verward kan worden met
Niece (dat spreek je wel niet precies hetzelfde uit, maar het lijkt er verwarrend veel op). Bovendien hoor je in
Knees geen
K.
Kan dat ook voor het Nederlands? Welja. Verwarring kan in alle talen. Dat is een van die universalia die niet door
Evans & Levinson
weerlegd zijn. De taalprof doet een oprechte poging om ook de chaos in
het Nederlandse spellingalfabet te vergroten. Een bron van verwarring
die in het Engelse alfabet ontbreekt is een geval als
De T van Thee, waar weinig nieuwe informatie in zit als je het uitspreekt. Want de uitspraak van de letter
T is hetzelfde als die van het woord
Thee.
Aanvullingen zijn welkom:
De A van (de) Aa (of Aesculaap)
De B van Beê
De C van C-niveau (of van Criticus, of van het Amsterdamse Zee)
De D van Dee (ik dee niks)
De E van (de) Ee (of Eau de Cologne)
De F van Filips
De G van Gianni (of Groom)
De H van Ha!
De I van (het) IJ (of IJs, of Iota)
De J van Jeetje
De K van Ka (of Knock-out)
De L van elpee
De M van MS
De N van NN
De O van Ooh (of oecumene)
De P van Pee
De Q van Queue (keu)
De R van R&D
De S van svp
De T van Thee
De U van U
De V van Vee
De W van Wrat
De X van X-benen (of XTC)
De Y van Yippie
De Z van Zet (of Zee-niveau, zie C)
