zondag 31 mei 2009

Armoede




In mijn vorige logje had ik ook iets willen zeggen over het feit dat veel mensen zich ergeren aan die reclame Gewoon dóén! (op het weblog Irritaal gaat het over Ik zeg: doen! van Natasja Froger), en in mijn hoofd zat de woordspeling tussen de uitdrukking In arren moede en het woord armoede om die uitweiding aan op te hangen. Maar ja, dat zou allemaal maar afleiden van waar het mij over ging, dus dat heb ik maar achterwege gelaten. Maar ik licht het toch even toe, want het is wel grappig.

Sluikreclame voor werkwoordelijk gezegde




Er lijkt zich tegenwoordig maatschappelijk een overdreven aandacht voor het werkwoordelijk gezegde af te tekenen. Het naamwoordelijk gezegde komt er een beetje bekaaid af. In de eindtermen voor het basisonderwijs wordt wel het werkwoordelijk gezegde genoemd, maar niet het naamwoordelijk gezegde. En dan worden wij ook nog eens om de haverklap in allerlei reclames aangespoord om dingen gewoon te dóén. Als dat geen teken van de tijd is.

maandag 11 mei 2009

Neem haar serieus




Taalpost doet het zonder commentaar: af en toe een paar taalkronkels naar het voorbeeld van de Onze-Taalrubriek Ruggespraak. Die van vrijdag 8 mei 2009 bevatte onder andere Pornoster Sacha wil serieus genomen worden. Helaas zonder commentaar, maar ja, dat is humor, dat je niks hoeft uit te leggen.


De taalpuristen doen het iets uitgebreider: die wijzen erop dat de twee betekenissen afhankelijk zijn van de klemtoon. Bij klemtoon op serieus krijg je de ene betekenis, en bij klemtoon op genomen de (haha) andere.


Maar neem dan toch de grammatica serieus en zeg wat hier aan de hand is! Zeg dat serieus met klemtoon een bepaling van gesteldheid is, die uitdrukt dat pornoster Sacha wil dat men vindt dat zij serieus is. En dat klemtoon op genomen inhoudt dat serieus een bijwoordelijke bepaling is ("op serieuze wijze"), met een eigen klemtoon trouwens.


En dat je dat klemtooneffect krijgt omdat het werkwoord met zijn complementen (waarvan die bepaling van gesteldheid er een is) maar één klemtoon heeft. Dat houdt trouwens in dat het niet gaat om wel of geen klemtoon op serieus, maar om wel of geen klemtoon op genomen. Bij de eerste lezing valt de klemtoon op genomen weg (iemand serieus nemen), bij de tweede houden beide zinsdelen hun klemtoon (iemand serieus nemen).


Zo. Nou kun je tenminste onbekommerd lachen omdat je weet dat je er ook nog wat van opgestoken hebt. Anders heeft het toch iets onbevredigends.