woensdag 1 november 2006

Telefoon!



"Hallo? Spreek ik met de taalprof? Nou, u wordt bedankt! Ja, niks te danken, lach er maar mee, ik zit er mooi mee te kijken! Hoezo? Nou, ik geef al jarenlang rustig les in zinsontleding, en daarbij kan ik ongehinderd vertellen dat zich volproppen met chips een voorzetselvoorwerp is, en nou komt u hier even doodleuk vertellen dat dat onzin is!



Wat zegt u? Daar kunt u toch niets aan doen? Maar vertel me dan eens hoe ik dat moet oplossen dan. Ik zit nu gewoon met een autoriteitsprobleem. Tot gisteren namen mijn leerlingen alles van me aan, en nu zeggen ze: we vragen het voortaan wel aan de taalprof, je kunt me nog meer vertellen met je voorzetselvoorwerp. Begrijpt u? U denkt dat u het schoolvak Nederlands een dienst bewijst, maar u zaagt mooi wel de poten onder de stoelen van de leraren vandaan! Hoezo, helemaal niet?


De leerlingen zelf laten denken? Ja, maar dáár kan ik niet aan beginnen, ze moeten niet nadenken, ze moeten dingen van me aannemen! Wat ze daaraan hebben? Nou ja zeg, discipline bijvoorbeeld! Wat? Studiehuis? Leren leren? Och kom nou toch! U komt zeker uit de wetenschap. Jullie denken dat je het hele onderwijs achter de bureautafel kunt inrichten, maar zo werkt het niet. Hè? Ja, ik blijf rustig.


Maar stelt u eens iets voor dan, hoe red ik me hier uit? Uhuh. Hmm. Jaja. Dus als ik het goed begrijp moet ik duidelijk maken dat het resultaat van een ontleding er niet zoveel toe doet, maar wel de manier waarop je te werk gaat. Jaja. Daar kan ik wat mee. Maar ik zat wel al die jaren fout, hoe praat ik dat weer recht? De grammaticaboekjes de schuld geven? Jaja, dat zou ik kunnen doen. Maar beschuldig ik dan geen mensen ten onrechte? O, die boekjes worden gewoon iedere keer overgeschreven van een vorige druk, en de oorspronkelijke schrijvers zijn er vaak al niet meer. Jaja, dat zou wel kunnen werken.


Ik vind het trouwens wel allemaal spijkers op laag water zoeken, zeg. Ik zou het liefste dat hele voorzetselvoorwerp de prullenmand in kieperen. Wat heeft het nou voor nut dat kinderen weten dat met chips een bijwoordelijke bepaling is in zich volproppen met chips? Daar kan ik toch geen hele les aan besteden? O, dat moet ik dan ook maar niet doen. Nee, weet u wat, ik verwijs ze gewoon lekker door naar u, dan zit u ermee. Wat zegt u? Bedankt?"

6 opmerkingen:

  1. Kijk, van dit soort sites kan ik echt genieten...
    Ik hou echt zo enorm van onze taal, maar ook van andere talen en kom niet vaak mensen tegen die ook zo'n passie voor woorden, grammatica en taalgebruik hebben.
    Deze weblog wordt absoluut onderdeel van 'Favorites'.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Die chips blijven wel onderwerp van gesprek, he ;).
    Jammer dat zelfs docenten Nederlands onze taal niet meer willen beheersen/doorgeven, maar alleen hun eigen gezicht voorop stellen. Laat ze eens kennismaken met het nieuwe vak taalkunde in de bovenbouw van het VWO. Is een erg goed boek voor geschreven, in de laatste paar maanden.
    Go taalprof.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @jelrik: ik heb de indruk dat grammatica vooral in de onderbouw problematisch gevonden wordt. Het boek van Hulshof e.a. (of de cursus van De Glopper) is inderdaad een aanrader voor de bovenbouw, maar nog te moeilijk voor de onderbouw. En ik zie ook wel dat sommige discussies bij de taalprof te ver voeren voor leerlingen van de besisschool. Maar toch, als de grammaticale analyse een plaats moet vinden in het onderwijs, dan moet duidelijk gemaakt worden dat het allemaal gaat over alledaagse taal en niet alleen over geconstrueerde voorbeeldzinnetjes. Ik kan niet vaak genoeg zeggen dat grammatica ook gaat over chips en hoe je jezelf volpropt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste prof,
    We hadden collega's kunnen zijn maar... 26 jaar middelbaar technisch onderwijs in Vlaanderen en de hele visie op taalonderwijs dwongen mij om zgn. ('nuttige')
    'communicatieve vaardigheden' op de voorgrond te zetten en (bijna) alle taal-kennis op het voorplan te schuiven. Een lichtpunt echter was de basisvisie achter W.I.M. Van Calcars semantische grammatica. Plots werd voor mij de 'basis' van ontleding duidelijker zichtbaar, terwijl ik er tevoren wel heel goed 'technisch' mee kon omgaan...
    Nu, in mijn jeugd kon ik tijdens de les Latijn, gnuiven van plezier om taalkundige, inz. syntactische kwesties en Chomsky's 'Syntactic Structures', gevolgd door de hele TGG-beweging, leken te bevestigen wat ik altijd al had gedacht, maar zoals gezegd in het onderwijs kon ik er weinig mee aan.
    Nu, mij lijkt dat grammatica-onderwijs tot een 'feeling' moet leiden (geen gokken, zoals nu vaak het geval is). En persoonlijk zie ik de relevantie van syntaxis nu minder dan die van leestekens, woordkeuze, stijl (lijkt mij breder dan syntaxis).
    Maar ik ken natuurlijk uw site nog niet goed. Na betere kennisname zie ik het heel zeker anders ! ;-)
    JanG

    BeantwoordenVerwijderen
  5. [Oei, ik bedoelde : taal-kennis op de achtergrond schuiven !!!
    Sorry !]

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Jan Glorieux: ook de Chomskyaanse syntaxis, én de keuze van leestekens of woorden, én de stijl, vooronderstelt de vaardigheid van de grammatical analyse. Je moet in staat zijn om woorden en zinsdelen te onderscheiden en naar hun (syntactische) eigenschappen te benoemen. Wil je over taal kunnen praten, daarop reflecteren, dan moet je de terminologie van de grammatica kennen. En niet alleen technisch, zoals je terecht opmerkt!

    BeantwoordenVerwijderen