Voor de zoveelste keer

"Ik snap jou niet"
"Wat?"
"Ik snap jou niet"
"Hoezo?"
"Nou heb je in de media ineens zo de wind mee, en je maakt er op geen enkele manier gebruik van?"
"Ik begrijp niet wat je bedoelt"
"Je leest toch wel kranten?"
"Wat stond daarin dan?"
"Dat het in snel tempo bergafwaarts gaat met onze Nederlandse taal!"
"Dat heb ik gemist. Waar stond dat dan?"

"Maar daar heb je toch wel over gehoord? Dat al onze studenten zo belabberd spellen!"
"O, dat!"
"En dat ze de hele grammatica en spelling niet meer beheersen!"
"Jaja, dat heb ik wel gelezen ja"
"En zelfs de pabodocenten bakken er niks van. Man, dan doet mijn grootmoeder het nog beter! En die schrijft nog over visch koopen!"
"Ja OK, ik zie het voor me. Maar daar heb ik toch wel iets over geschreven?"
"Nou ja, zeg! Een of ander lulverhaal ja, en de volgende dag had je het weer over het meewerkend voorwerp. Nota bene! Of daar iemand op zit te wachten!"
"Waar zit jij op te wachten dan?"
"Nou, dat je de mensen eens gaat uitleggen hoe het zit!"
"Uitleggen?"
"Ja man! Geef eens een paar simpele regeltjes, dat mensen geen fouten meer maken. Daar gaat het toch om?"
"Hoezo, daar gaat het om?"
"Dat is toch het hele nut van die grammatica van jou?"
"Het nut?"
"Dat we er met zijn allen beter van gaan schrijven en spreken?"
"Ik zie dat anders helemaal niet zitten."
"Maar waarom dan niet?"
"Grammatica is niet bedoeld om beter van te leren schrijven en spreken."
"Ja, dat zeg jij steeds. Maar je hebt toch grammatica nodig om beter te kunnen spellen?"
"Nee, je hebt grammatica nodig om te kunnen praten over taal."
"Daar ga je weer met je academische houding! Man, kom toch eens uit die ivoren toren en luister wat de mensen willen! Simpele regels, dat willen we!"
"Simpele regels zijn voor simpele denkers."
"Wat? Is dat iets van een WC-tegeltje of zo?"
"Het gaat er in het onderwijs toch niet om de leerlingen te leren hoe ze het moeten vermijden om na te denken?"
"Hûh?"
"Als jij een ezelsbruggetje leert, leer je hoe je niet hoeft na te denken. En jij had het net over uitleggen hoe het zit. Daar heeft een ezelsbruggetje niets mee te maken."
"Hoezo?"
"Simpele regeltjes pas je blind toe, zonder je af te vragen waarom je dat doet. Je bent alleen geïnteresseerd in de uitkomst"
"Ja, maar wacht eens even, nou heb ik je!"
"O?"
"Je wilt toch ook niet na hoeven denken over spelling? Je zou toch eerder na moeten denken over wat je schrijft, over de inhoud, en niet over hoe je het spelt?"
"Ik zeg ook niet dat je daar niet over na zou moeten denken."
"Maar nadenken over spelling gaat ten koste van het nadenken over de tekst. Aha! Krijg daar maar eens een speld tussen!"
"Je hebt mij anders niet horen zeggen dat je moet nadenken over spelling."
"O nee? Ik krijg van jou anders geen simpele regeltjes."
"Maar daar ben ik ook helemaal niet voor! Daar is de grammatica niet voor! Dat maak jij ervan, dat grammatica alleen maar nuttig is om goed te spellen. Mag ik het nog eens heel duidelijk proberen te zeggen: grammatica is het enige middel om te kunnen praten over taal. Daar zijn alle taalwetenschappers, alle talendocenten, kortom, iedereen die wat te vertellen heeft over taal, het wel over eens. Zo gauw je aan het praten bent over taal, het duurt geen tien woorden of er zit een grammaticale term bij. Als je dus mee wilt praten over taal, heb je daarvoor allereerst grammaticale vaardigheden nodig. Dan moet je leren wat een voltooid deelwoord is, of een persoonsvorm, en ja, ook wat een meewerkend voorwerp is. En voor mijn part dat soms helemaal niet zo duidelijk is wat wat is. Dáár heb je grammatica voor nodig!"
"Dus je hebt er niks aan voor de spelling volgens jou?"
"[zucht] Als jij graag correct wil spellen moet je de spellingregels leren, en de woordenlijsten voor een deel van buiten leren. Omdat sommige spellingregels over de taal gaan, maken die ook gebruik van grammaticale termen. Nou kun je twee dingen doen: je zegt, ik wil dat allemaal niet weten en ik ga me er niet in verdiepen, en dan leer je een paar ezelsbruggetjes die je zonder na te denken kunt toepassen en je doet het zonder dat je weet waarom in de meeste gevallen goed. Dat heeft met grammatica allemaal niets te maken. Maar je kunt ook zeggen: ik wil weten hoe het zit, en waar het op gebaseerd is, en ik wil snappen waarom je het soms zus en soms zo moet doen. Dan word je misschien wel een minder goede speller, maar je wordt wel een bewustere speller."
"Hm. Ik vraag me af of de mensen dat willen."
"Mag ik er dan nog één ding aan toevoegen?"
"En dat is?"
"Als je grammatica alleen maar ten behoeve van de spelling leert, is er geen bal aan. Dan vind je het eerder vervelend als ergens een onduidelijk gevalletje optreedt. Dan mopper je over elk onregelmatigheidje in de taal. Dan lach je de grammatica uit omdat niet iedere zin een duidelijke ontleding heeft. Terwijl de fun van de taal niet in de grauwe regelmaat zit, maar in de afwijkingen. In de gekke constructies, in de aparte overblijfsels uit oudere taalstadia, in de deuken en uitstulpingen die er in de taal ontstaan bij contact met een andere taal."
"Jaja. Leve de variatie, zeg je dus. En weg met de spellingregels."
"Dat laatste heb je mij niet horen zeggen."