zaterdag 9 januari 2010

Splintergroepering Strijdt tegen Spaties




Je kon er een beetje op wachten: na de oprichting van het Platform Signalering Onjuist Spatiegebruik (onlangs nog vrij kansloos maar toch verdienstelijk laatste in de verkiezing Taalzuurpruim 2009) en de publicatie in juni 2009 van een geruchtmakend artikel over spatieterrorisme in het webmagazine De Speld, is de eerste radicale afsplitsing een feit. De splintergroepering noemt zich het Platform Signalering Onnodig Spatiegebruik, wat volgens directeur Wit enerzijds bij afkorting wel tot verwarring aanleiding kan geven, maar anderzijds ook de mogelijkheid biedt om mee te liften op het succes van het moederplatform.
Waarom een afsplitsing? Directeur Wit: "Tja, die jongens van Onjuist Spatiegebruik begonnen goed, en de meeste wantoestanden die zij signaleren daar strijden wij ook tegen, maar ze zijn -zoals zo veel van die taalcritici- in de loop der tijden een beetje te soft geworden." Een doorn in het oog van de nieuwe actiegroep is het feit dat het oude platform in zijn verkiezing van de onjuiste spatie van 2009 het voorbeeld heeft genomineerd van het gemeentevervoerbedrijf Amsterdam dat wijst op de voordelen van de OV-chipkaart boven losgeld. "Dan is het eind zoek natuurlijk. Een weggelaten spatie is geen onjuiste spatie. Een onjuiste spatie kan alleen maar een overbodige spatie zijn."


Het Platform Signalering Onnodig Spatiegebruik komt niet helemaal uit de lucht vallen. Directeur Wit: "Wij baseren ons op een wetenschappelijke publicatie getiteld Het einde van de spatiecultuur. Hieruit blijkt dat de spatie een uitvinding uit de Middeleeuwen is, die zijn beste tijd gehad heeft. Vóór die tijd schreef men helemaal geen spaties. Dat is ook nergens voor nodig, want ga maar na: de spelling is een weergave van de gesproken taal, en we spreken ook geen spaties uit. Dat komt tegenwoordig met digitale technieken weer aan het licht. Als je een stukje menselijke spraak opneemt, zie je nergens een duidelijke spatie."


Is een spatie dan niet handig bij het lezen? "Welnee, het is gewoon aangeleerd. Vóór de Middeleeuwen waren mensen veel slechter in lezen, en toch zette niemand spaties om het makkelijker te maken. Dus het hele idee dat spaties het lezen vergemakkelijkt is onzin." Maar er zijn toch onderzoeken die dat hebben aangetoond? "Ja, met proefpersonen die al kúnnen lezen, en dus geïndoctrineerd zijn met de door spaties gedomineerde, kunstmatig in stand gehouden cultuur. Dat is natuurlijk geen betrouwbaar onderzoek."


De auteur van het genoemde boek Het einde van de spatiecultuur, de van oorsprong Oud-Noorse linguïste Hagunnan Nestas, distantieert zich van de extremistische actiegroep: "De spatiecultuur is natuurlijk wél een gegeven. Wij spellen nu eenmaal met spaties. Maar het is een feit dat je in de laatste jaren tekenen ziet dat er iets afbrokkelt. Zo zie je in Nederland veel spatieonzekerheid, mensen zetten spaties waar ze niet thuishoren. Aan de andere kant zie je in de computerwereld ook weer het weglaten van spaties, zoals in websiteadressen als geenstijl.nl, onzetaal.nl, of maarwatishet.com. Ook de invloed van SMS-taal, waar je soms wel spaties moet weglaten omdat je maar een beperkt aantal tekens hebt, zal hierin een rol hebben gespeeld. Deze trend is wereldwijd. Het kon dus wel eens op termijn afgelopen zijn met de spatie."


Het Platform krijgt onder andere steun van de milieugroepering Platform Onnodig Papier Gebruik, die erop wijst dat wereldwijd voor de miljarden spaties per jaar zes voetbalvelden van het Zuid-Amerikaanse regenwoud gekapt moeten worden. "En voetbal is een leuke sport, maar zo veel voetbalvelden, en ook nog zo dicht bij elkaar, zijn nergens voor nodig."

Het Platform Signalering Onnodig Spatiegebruik pleit overigens niet meteen voor radicale actie: "Onze doelstellingen zijn radicaal: afschaffen van alle spaties. Maar wij zijn realistisch: wij zullen allereerst de onnodige spaties aanpakken. Als mensen daaraan gewend zijn zullen ze wel inzien dat eigenlijk alle spaties onnodig zijn."

8 opmerkingen:

  1. lolermoetookmaareenseenstichtingopgerichtwordentege
    nhetonnodiggebruikvanleestekensenhoofdlettersbijzond
    erschadelijkvoorhetmilieu

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Festina Lente: Ik heb je reactie helaas moeten bewerken omdat de krakkemikkige software van web-log hem niet in drie regels kapte, waardoor tweederde onzichtbaar werd. Het is trouwens prima te lezen zo.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb heel hard moeten lachen!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het is allemaal de schuld van de grote spatiebalk. Hierdoor maak je makkelijk spatie                                        fouten.
    Als hij wat kleiner zou zijn, zouden er ook meer tekens op het toetsenbord passen.
    Trouwens, prof: Hagunnan Nestas?
    Is het niet andersom in de oorspronkelijke tekst?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Wout: Tja, ik kan er ook niets aan doen, Hagunnan is haar voornaam. Wat jij daar verder aan associaties uithaalt is voor jouw rekening.
    De grootte van de spatiebalk is inderdaad een indicatie voor de dominante rol die dit leesteken (?) speelt. In dit verband wordt in het genoemde boek gesignaleerd dat op veel laptops de spatiebalk in lengte al tot de helft is teruggebracht.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. De oorspronkelijke tekst is:
    "Hebban olla uogala nestas hagunnan hinasé": hebben alle vogeltjes nestjes gebouwd.
    Vandaar.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. @Wout: Ik ken die tekst wel, maar daar heb ik het helemaal niet over. Je zegt toch ook niet dat Wim Kan eigenlijk Kan Wim zou moeten heten omdat er ergens een zinnetje bestaat dat luidt 'Kan Wim dat niet doen?'

    BeantwoordenVerwijderen
  8. De Archimedes Codex van Netz en Noel geraadpleegd (aanrader, veel beter dan de fictie van Dan Brown).
    Archimedes gebruikte alleen kapitalen en geen spaties. Middeleeuwse kopiïsten vonden een systeem uit met bovenkast (majuskels) en onderkast (minuskels, aan elkaar geschreven en daarom ruimtebesparend), en tenslotte met woordscheiding. Op de vraag hoe men daartoe kwam, heeft men nog steeds geen antwoord. Overigens is men toen ook begonnen met afkortingen, kopiëren is nu eenmaal strafwerk. Tenslotte hebben we ook de (ver)taalfouten als 'maagd' Maria te danken.
    Als oud-snellezer prefereer ik woordscheiding, kolommen en alineascheiding.

    BeantwoordenVerwijderen