Reageer op dit telefoonnummer

"Bij ons in de studio is aangeschoven de taalprof, om te discussiëren over de stelling van vandaag: Slechte kennis van grammaticale termen leidt tot verwarring in de communicatie. Goedemiddag, taalprof, heeft u nog iets toe te voegen aan de stelling?"
"Nee, die lijkt me duidelijk. De taalgebruikers kennen hun grammaticale termen niet meer, en dat leidt tot verwarring in de communicatie."
"Voor de goede orde: het gaat dus niet over grammaticaal correct spreken?"
"Nee"
"Maar u zegt: ze kunnen niet meer ontleden"
"Zo is het. En daardoor krijg je verwarring in de communicatie"
"Wat voor verwarring is dat dan?"
"In een normale communicatie heb je altijd misverstanden. Als je dan geen grammaticale termen beheerst om daarover te praten, kun je die maar met moeite oplossen."
"Jaja. Interessant. We zullen zien wat de luisteraars hierover te zeggen hebben. Zometeen na het nieuws herhalen we de stelling en het telefoonnummer waarop u kunt reageren."
[...]



"Daar zijn we weer. We discussiëren vandaag met de taalprof over de stelling Slechte kennis van grammaticale termen leidt tot verwarring in de communicatie. Bent u het daarmee eens of oneens? Belt u naar 0800 1101. En we hebben onze eerste beller. Goedemiddag!"
"Ja hallo Sjors, hier met Karel."
"Hallo Karel, zeg het maar"
"Ja, waarom moet dat nou weer een 0800-nummer zijn? Waarom kan dat niet gewoon een lokaal nummer zijn hier in Hilversum?"
"Pardon?"
"Ik ben het niet eens met dat telefoonnummer 0800 1101."
"Karel, we hebben het over de stelling Slechte kennis van grammaticale termen leidt tot verwarring in de communicatie."
"Maar we moesten toch reageren op dat telefoonnummer?"
"Nee, je moest reageren op de stelling."
"Maar je zei: straks herhalen we het telefoonnummer waarop u kunt reageren."
"O ja, nee, nou snap ik het: dat telefoonnummer dat is alleen het nummer waarop je kunt reageren."
"Ja dat zeg ik!"
"Je moet reageren op de stelling."
"Maar waarom zeg je dan dat we op dat nummer moeten reageren?"
"Nee, dat is wel het nummer waarop je moet reageren, maar je moet reageren op de stelling, snap je wel?"
"Nee dat snap ik niet. Ik reageer alleen op dat nummer, dat kan toch?"
"Ja dat kan wel, maar we hebben het over de stelling."
"Nou zeg dan niet het telefoonnummer waarop je kunt reageren"
"Sorry Karel, maar ik moet het hierbij laten want de tijd is op. Bedankt voor je reactie!"
"Ja doei!"
"Taalprof, sorry dat we maar tijd hadden voor één beller, maar wat is u opgevallen in die reactie?"
"Nou, die illustreert precies waar de stelling over gaat."
"Hoezo?"
"Er ontstond een spraakverwarring tussen jou en de beller over een grammaticale kwestie."
"De beller dacht dat hij op het telefoonnummer moest reageren"
"En dat is ook wat je zei. Maar je slaagde er niet in de verwarring op te lossen."
"Nee"
"Omdat jullie niet de beschikking hadden over de grammaticale termen."
"Maar hoe hadden we het dan kunnen aanpakken?"
"Als jullie allebei over voldoende grammaticale kennis hadden beschikt, had je simpelweg kunnen zeggen: in het telefoonnummer waarop je kunt reageren is waarop een bijwoordelijke bepaling. En in de stelling waarop je kunt reageren is waarop een voorzetselvoorwerp."
"Jaja"
"In een normale zin kun je dat vaak horen, maar in deze constructie niet."
"Geef eens een voorbeeld"
"Als je die woordgroep met op meteen kunt laten volgen door het werkwoord reageren, bijvoorbeeld door ze in een bijzin te zetten (ik vroeg je om op dit telefoonnummer te reageren), of door er een hulpwerkwoord aan toe te voegen (je moet op dit telefoonnummer reageren), dan hoor je duidelijk verschil."
"Leg eens uit"
"Als je de klemtoon legt op dit en reageren heb je de bijwoordelijke lezing, en leg je de klemtoon op foon dan is het voorzetselvoorwerp: je moet op dit telefoonnummer reageren, tegenover je moet op dit telefoonnummer reageren. Hoor je wel?"
"Jaja. Het is dus ook een kwestie van uitspraak?"
"In deze zinnen wel. Maar in de woordgroep het telefoonnummer waarop je kunt reageren hoor je het niet, omdat het zinsdeel niet vlak voor het werkwoord staat. Dan moet je het misverstand op een andere manier ophelderen."
"En dat gaat dus beter als je je grammaticale termen kent. U kunt nog steeds reageren op het internet op de stelling Slechte kennis van grammaticale termen leidt tot verwarring in de communicatie. Op dit moment hebben 1100 mensen gestemd en maar 18% is het met de stelling eens. Ik dank de taalprof voor zijn komst naar de studio…"
"Geen dank"
"…en ik sluit af met de mededeling dat we er morgen weer zijn met een andere stelling en hetzelfde telefoonnummer waarop u kunt reageren."