Bedroevend

De Telegraaf maakt weer eens melding van de resultaten van een taaltoets, ditmaal een verplichte taaltest voor 4100 eerstejaarsstudenten van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU), door de krant voor het gemak gegeneraliseerd naar "de eerstejaars studenten aan de universiteit." Natuurlijk wordt een opzichtige spelfout bovenaan gezet, maar ook de grammatica komt aan het eind van het artikel heel voorzichtig om de hoek kijken: "Maar ook grammatica wordt moeilijk bevonden: een derde schrijft hem in plaats van hij in de zin Het feit dat zij hoger op de sociale ladder staat dan hij."


Nog afgezien van dat gekke bevonden, en het feit dat het hier geen zin betreft maar een woordgroep met een bijvoeglijke bijzin erin (blijkbaar bevindt de Telegraafjournaliste het gebruik van grammaticale termen ook niet gemakkelijk), geloof ik hier niets van.
Het lijkt me sterk dat een derde van de 4100 eerstejaarsstudenten van de VU daadwerkelijk heeft geschreven Het feit dat zij hoger op de sociale ladder staat dan hem. Ongetwijfeld betreft het hier een meerkeuzevraag waarbij de studenten hebben moeten kiezen voor hij of hem. Maar het kan ook zijn dat ze de woordgroep met hem kregen voorgelegd, met de vraag of het correct was. In het laatste geval is de taak aanzienlijk moeilijker. Of kregen ze de zin met een open plek erin die ze moesten invullen?


Hoe dan ook, de vraag is wat dit resultaat betekent. Dat studenten structureel dan hem gebruiken bij de vergrotende trap? Soms is dat ook de beste keuze, zoals in Ik zie haar liever dan hem. Of moeten we hieruit afleiden dat een derde deel van de studenten dan hij en dan hem door elkaar gebruikt? En is dat veel, dat een derde het fout heeft? Geen idee eigenlijk. Als iedereen alles goed zou hebben zou de test ter discussie worden gesteld, dus er moet bij iedere vraag wel een zeker percentage fouten verwacht worden. Hoeveel is dat? Als je globaal uitgaat van een norm van 70% zit 66% daar niet eens zo ver onder. In elk geval zou je juist een zekere spreiding verwachten. Worden vragen die iedereen in een pretest goed heeft niet uit de test verwijderd?


Dat is natuurlijk voor de Telegraaf allemaal te genuanceerd. Die schampert onbekommerd over een paar spelfouten (ondertussen zelf ook inconsequent spellend door in de titel  eerstejaarsstudenten te schrijven die in de eerste zin eerstejaars studenten geworden zijn), en constateert in de laatste zin De resultaten zijn even bedroevend als voorgaande jaren. Ook dat is onzin natuurlijk. Hooguit kun je zeggen dat je de taalvaardigheid van de studenten bedroevend vindt. De resultaten van de test zijn uiteraard prima: 14% gezakt, ik zou niet weten wat een beter resultaat zou zijn geweest. Stel dat 5% van de studenten gezakt was. Had niet iedereen dan gezegd: die test is vast te makkelijk? De bedoeling was juist om de studenten voor de bijspijkercursus te selecteren, gegeven de aanname dat daarvoor een zeker percentage in aanmerking zou komen. De test selecteert uiteindelijk 14% van de studenten. 86% hoeft geen bijspijkercursus te doen. Prima toch?