donderdag 25 december 2008

Taalprof gewogen en te licht bevonden




De taalprof wordt ook wel eens gerecenseerd. Niet zo heel vaak, maar het komt wel eens voor. Deze staat in Profielen, onafhankelijk magazine van de Hogeschool Rotterdam.


Nou is het algemeen bekend dat je nooit moet reageren op slechte recensies, maar als je afgezaagde schoolregels ter discussie stelt, hoef je je van deze ongeschreven wet ook niets aan te trekken.
De recensent R. Jörissen is niet zo gecharmeerd van grammatica. Dat blijkt al uit de derde zin (Ikzelf zet mijn vraagtekens hierbij), waar hij/zij het nut van een grammaticablog al meteen betwijfelt. Dat belooft niet veel goeds voor de taalprof!


Voortbordurend op deze twijfel signaleert de recensent een taalverandering (een het-woord  als meisje wordt tegenwoordig steeds vaker de-woord) en roept daarbij uit: wat voor nut heeft een weblog over rigide grammaticaregeltjes dan? Ehh, die rigide grammaticaregeltjes ter discussie stellen? Ik zeg maar wat.


Om het argument nog meer kracht bij te zetten volgt een complete alinea waar geen touw aan vast te knopen is (lees hem zelf maar eens), die begint met de opmerking: Volgens de Taalprof is er slechts één juiste manier: de manier van de grammaticaboeken. Dan heb je toch echt vrijwel niets van het taalprof-weblog gelezen, zou ik denken, want bijna elk antwoord van de taalprof op een goed-foutvraag begint met de opmerking: Grammatica is niet bedoeld om goed en fout van elkaar te onderscheiden.


In een recensie moet ook een beetje humor zitten, moet de recensent gedacht hebben, en hoe kun je dat beter toepassen dan in een hilarische karakterisering: Fijn dat hij uitlegt wat een onwelvoeglijk voornaamzetsel precies doet, maar het blijft gortdroge materie van een anonieme leraar Nederlands. Zo. Eat this, taalprof!


Maar hoe komt het dan dat dit weblog zo populair is, en genomineerd wordt voor weblogawards? Dat is wel een probleem. Maar wacht: Zijn nominatie voor de BOB’s – één van vele weblog awards – heeft hij
volgens mij dan ook te danken aan zijn populariteit bij grauwe grammaticafanaten
. Mooie retoriek! Ach, er zijn zoveel weblog awards, het zou gek zijn als er eentje niet genomineerd werd. En bovendien: het zijn allemaal sukkels die daarvoor gezorgd hebben. Let op dat mooi allittererende grauwe grammaticafanaten, dat vast ook als pleonasme bedoeld is.


Er moet ook altijd bij hoe het gerecenseerde werk beter had kunnen zijn: Wat meer aandacht voor moderne taalkwesties (de intrede van woorden als fokkit, doekoe en ff) zou het al iets eigentijdser maken. Hè ja, laten we eens een uitgekauwd woord als doekoe gaan bespreken. Dat staat al in Van Dale, dus het is al zeker tien jaar in meerdere bronnen opgetekend. Is dat wel 2009 genoeg? Is trouwens die hele aandacht voor losse woorden uit een andere taal niet een beetje te 1931? (In 1931 werd het Genootschap Onze Taal opgericht ter bestrijding van Duitse woorden in het Nederlands.) De taalprof besteedt liever aandacht aan een grammaticaal verschijnsel zoals het gebruiken van jaartallen als naamwoordelijk deel van het gezegde. Dat is pas 2009!


Gelukkig krijgt de taalprof nog drie sterretjes. Geen idee waarom, maar het is één meer dan het Handboek voor de moderne vrouw, van Aaf Brandt Corstius en Machteld van Gelder. Daar moeten we het dan maar mee doen.

13 opmerkingen:

  1. Wel een leuk commentaar, maar ik vraag me af of zo'n overduidelijk oliedomme en ongeïnteresseerde minirecensie überhaupt een reactie waard was. Anders had geen kip 'm gelezen namelijk, en nu wel. Iets met slapende honden ...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik vind het niet zo'n negatieve recensie. Er staan ook drie sterretjes bij. En is het niet een aardig idee voor de taalprof om eens een uitstapje te maken naar de toekomst van onze grammatica? Lijkt mij interessant: een blik vooruit naar de nieuwe schoolregels over 50 of 100 jaar.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Madeleine: De taalprof houdt de vinger aan de pols van de levende taal, dat zeker. Maar 50 jaar vooruitkijken? Dat is wel heel erg ver. Ook een beetje vrijblijvend, want wie zal de taalprof er over 50 jaar op aankijken?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Wouter: Daar heb je wel gelijk in, maar de hbo-ers uit Rotterdam behoren ook tot het publiek dat ik wil bereiken. Blijkbaar is het bij deze recensent niet gelukt. Dan kan ik die recensent wel "oliedom en ongeïnteresseerd" noemen, maar daar schiet ik niet zoveel mee op. Ik zou het liefst met hem/haar in discussie gaan, daarom zeg ik iets terug.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Jammer dat veel mensen grammatica en grammaticaregeltjes niet los kunnen zien. Ik bedoel niet zozeer de recensent, volgens mij is het in het algemeen zo.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Moet bijna wel een parodie zijn, die recensie. Maar waarop?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mij valt vooral de logische inconsistentie van J op. Waarom over 's broertjens taalfout blijven emmeren als er over een leuk meisje te praten viel? En waarom dat dan een ander in de schoenen schuiven? Bladvulling? Deadline? Eén troost voor deze ure dagen: het is tenminste wel lekker goedkoop.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @kevin: ja, dat zal ongetwijfeld waar zijn. Maar dat is nu juist een van de zaken waarover ik door middel van mijn weblog met die taalgebruikers in discussie probeer te raken. De recensie toont aan dat ik daar in ten minste één geval niet in geslaagd ben.
    Daar wil ik nog wel even aan toevoegen, dat het niet mijn bedoeling was om met mijn reactie de recensent te kijk te zetten, of te schimpen over een slecht onderbouwde recensie. Wat mij echter trof was dat de recensie mij neerzette als het tegenovergestelde van wat ik wil zijn. Blijkbaar heeft, zoals jij opmerkt, het begrip "grammatica" alleen al een imago dat verhindert dat mensen lezen wat je probeert te zeggen.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Grammatica kan je interessant of oninteressant vinden, dat mag iedereen voor zichzelf uitmaken. Wat mij een beetje stoort is dat deze recensent in zijn geheel geen research lijkt te hebben gedaan: tenzij ik me vergis schrijft de Taalprof JUIST niet de wet voor, maar analyseert hij alleen datgene dat gezegd én gesproken wordt. Het is alsof zeggen dat twee plus drie vier is. Bovendien denk ik dat de gemiddelde leraar Nederlands nog niet half zoveel weet over grammatica als de Taalprof.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Niet gaan schimpen op de leraar Nederlands, beste Wessel. Ik trek de kennis van de taalprof zeker niet in twijfel, maar je doet wel alsof de kennis van die 'gemiddelde' leraar omtrent nota bene zijn eigenste vakgebied niet zo gek veel voorstelt. Vast allemaal niet zo bedoeld, maar ik vind "nog niet half zo veel" niet echt lovend klinken ...

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @Wessel Stoop: Ja, dat stoorde mij ook wel. Maar je kunt er ook zó tegenaan kijken: als je in gesprek wilt raken over dit soort opvattingen over grammatica moet je erin zien te slagen om de mensen je weblog te laten lézen. En dat is hier blijkbaar niet gelukt. Dan kan ik wel denken: deze recensent heeft helemaal niets gelezen, of het verkeerde, maar dan maak ik me er wel heel gemakkelijk vanaf. Eigenlijk geef ik het dan op. Maar ik kan ook denken: de recensent heeft blijkbaar niets gelezen wat deze opvatting over grammatica heeft veranderd. Dat was wel de bedoeling.
    Het screenshot bij de recensie stond op het logje 'Taalprof weer reteleuk,' dat ging over een taalgrapje. Daarvóór stond het extreem lastige stukje over werkwoordclusters. Ik kan me voorstellen dat de recensent dat heeft overgeslagen. Daarna tien Sinterklaasgedichtjes, die eigenlijk helemaal niets ter discussie stellen. Zo kun je inderdaad elf logjes lezen zonder dat je het idee hebt dat de taalprof iets anders doet dan de gemiddelde "anonieme leraar Nederlands".

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Taalprof, er is een verschil tussen niet goed begrijpen en ronduit geen kennis willen nemen van het onderwerp. Uit alles blijkt dat de recensent geen kennis heeft willen nemen van de inhoud van je log: vrijwel alle uitspraken staan haaks op de werkelijkheid.
    Niks van aantrekken dus.
    Deze recensie kan door twee soorten mensen gelezen worden: zij die van grammatica houden en zij die niet van grammatica houden. In het ergste geval krijg je hiermee dus geen extra lezers terwijl je er in het beste geval weer een paar grammaticaliefhebbers bij krijgt :)

    BeantwoordenVerwijderen
  13. @Herman Callens: excuses, zo was het inderdaad in zijn geheel niet bedoeld. Ik wilde alleen maar aangeven dat in deze blog vele malen dieper op grammatica wordt ingegaan dan bij het vak Nederlands op de middelbare school gedaan wordt. Het was niet mijn bedoeling iemand te beledigen!

    BeantwoordenVerwijderen