Ongeregeldheden bij bekendmaking Taalzuurpruim 2010

De bekendmaking van de Taalzuurpruim van het Jaar, volgens traditie in zaal "De Bierhoeve" in het op de grens van Nederland en België gelegen Arendonk, is vannacht uitgelopen op ongeregeldheden en chaos. Hoewel er protest is aangetekend, werd FOK!-forumpagina Originele Taal- en Spelfouten uitgeroepen tot winnaar (of verliezer, dat ligt er maar aan hoe je het bekijkt). Die mag dus het hele jaar voor de grootste Taalzuurpruim uitgemaakt worden.

De avond begon veelbelovend, toen vanaf 22:00 de eerste belangstellenden binnendruppelden. Van de genomineerden was Ronald Plasterk de eerste. "Ik word niet zoveel meer voor recepties en feesten uitgenodigd, dus dit buitenkansje laat ik mij niet ontglippen," aldus de oud-minister. Hij werd op korte afstand gevolgd door Helen de Hoop, die er naar eigen zeggen absoluut zeker van wilde zijn dat Plasterk een grotere zuurpruim zou worden dan zij zelf. "Ik vind het al helemaal niks dat ik op die lijst sta," aldus de Nijmeegse hoogleraar, "als ik dan maar in elk geval achter Plasterk eindig."

Ook de media waren vertegenwoordigd in de persoon van Arie Bras van het programma Klare Taal van de Wereldomroep, die met een heel reportageteam was uitgerukt voor het geval dat collega Wim Vriezen door een wonder alsnog bovenaan zou eindigen. Van de drie uur opnames die hij de hele avond zou maken zal 30 seconden verdeeld worden over het eerste half jaar van de komende afleveringen van Klare Taal, "want het gaat allemaal van Wims tijd af en we kunnen het niet hebben dat hij nog meer taalfouten onbesproken laat."
De Stichting Taalverdediging stuurde haar gebruikelijke sms dat zij de hele verkiezing "sowieso überhaupt a total echec" vonden, maar anders dan vorig jaar was de Stichting Nederlands nu wel aanwezig. Voorzitter Schrauwers lichtte dat toe: "We twijfelen of we deze verkiezing nu de Sofprijs voor december 2010 of die voor januari 2011 moeten toekennen."

Na de eerste kruidenbitters en het onvermijdelijke bittergarnituur ontstond al snel de zurige atmosfeer waarin de genomineerden zich door het jaar ook al thuisvoelen. Sander Ruijsbroek van Copytijgers was druk in de weer met zijn fototoestel, waarmee hij nauwkeurig ieder bierviltje fotografeerde, in de hoop dat er eentje een spelfout zou bevatten, maar verder dan de vaststelling dat de hoofdletters van Stella Artois niet duidelijk te onderscheiden waren kwam hij niet. De voorzitter van de website Spatiegebruik.nl had al snel enkele consumpties achterovergeslagen, waardoor hij de moed verzamelde om overal zijn nieuwe versiertruc uit te proberen. Die bleek te bestaan uit het benaderen van willekeurige vrouwen, die hij vervolgens met een naar een zurig mengsel van warme bitterballen en kruidenbitter geurende adem in het gezicht fluisterde: "Zeg, vi-vi-vinjij die space tussen ons ook niet to-táál onnodig?" Om daar met een veelbetekenende blik aan toe te voegen: "On-juist?"

De meeste genomineerden brachten de avond in een gelaten stemming door. Ben van Balen, van Irritaal, merkte op dat hij dit jaar al vanaf het begin weinig kansen zag: "Het was al snel duidelijk wie de grote jongens waren. Als ik daar iets aan had willen doen had ik meer tijd aan mijn weblog moeten besteden en ik heb het al zo druk met mijn boeken en mijn twitteraccount. O ja, en ik heb een nieuwe muziekdienst, wist je dat? En dan vul ik ook nog iedere week de taaltest van de Wereldomroep in, daar gaat ook tijd in zitten. En die blogs, tja, ik ben natuurlijk geen dief van mijn eigen portemonnee."

Ook Ronald Plasterk was niet erg geamuseerd: "Het is niet eerlijk verdeeld onder de genomineerden. Kijk nou eens naar het verschil tussen mij en die FOK!-forumpagina. Ik ben maar alleen, en hun zijn met honderden. Dat is al een veel groter electoraat."

Aanvankelijk zat er nog spanning in de stand, want de verkiezing was een nek-aan-nekrace tussen de FOK!-forumpagina en de Taalnazi. De laatste zat echter uiterlijk onbewogen aan de bar een glaasje accuzuur te drinken, en er was opmerkelijk genoeg geen enkele vertegenwoordiger van de FOK!-forumpagina aanwezig. Later bleek dat de FOK!ers hun eigen feestje op het forum aan het vieren waren, waarbij ze in het laatste halfuur de Taalprofsite nog probeerden te bestoken, en elkaar screenshots toestuurden van de winnende stand.

Rond 23:30 ontstond er echter opeens commotie bij de aankomst van notaris Fijnvandraadt, die vergezeld was van twee officiële functionarissen, die in het lokale taalgebruik "flikken" genoemd werden. De notaris liep resoluut op de microfoon af en deed de mededeling dat er in oktober, bij het begin van de verkiezing, onrechtmatigheden waren gesignaleerd op de website van de taalprof. Op één dag werden er binnen twee uur 13.000 stemmen uitgebracht op de Taalnazi, terwijl het bezoekersaantal in die tijd niet boven de 500 was uitgekomen. In overleg met de notaris had de taalprof de stand voor de Taalnazi stilzwijgend weer teruggezet op die van de dag ervóór, in de hoop dat het niet weer zou gebeuren, maar het is een feit dat iemand de website heeft gehackt, dan wel een manier heeft gevonden om automatisch te stemmen met omzeiling van de IP-controle die ter beveiliging op de stemming was gezet. Om deze redenen werd de Taalnazi bij dezen officieel gediskwalificeerd.

Na deze mededeling was het even stil. De Taalnazi zat nog steeds met zijn rug naar het publiek aan de bar. Plotseling echter draaide hij zich om en slingerde hij zijn halflege (of halfvolle) glas accuzuur in de richting van de twee flikken. Die bleven ongedeerd, maar enkele omstanders moesten in het nabijgelegen ziekenhuis voor brandwonden worden behandeld. Er onstond een korte schermutseling, maar zodra duidelijk werd dat de Taalnazi met een kabel in het stopcontact was ingeplugd was de strijd snel gestreden. De stekker werd eruit getrokken, en de Taalnazi werd geboeid afgevoerd naar Neurenberg, waar hij de verdere juridische afhandeling van deze zaak mag afwachten.

Daarmee was de spanning wel zo'n beetje weggeëbd, want de afstand tussen de nummer één en de nummer twee (Ronald Plasterk) was enkele duizenden stemmen, en het was duidelijk dat dat niet meer ging veranderen. Toch probeerde de nieuwe runner-up op het laatste moment nog roet in het eten te gooien door de overwinning te claimen.

De notaris had net om middernacht de winnaar bekend gemaakt, en geconstateerd dat er geen vertegenwoordiger was om naar voren te halen, toen Plasterk plotseling zijn kans schoon zag. Hij vond dat de FOK!-forumpagina door niet aanwezig te zijn de prijs geweigerd had, en dat die dus automatisch naar de nummer twee zou gaan. Toen de notaris hem wees op de enthousiaste reacties op de forumpagina gooide hij het over een andere boeg (je bent politicus of je bent het niet). Nu wees hij op het Nederlands-Belgische verdrag bij de oprichting van de Taalunie, waar duidelijk in stond dat de Taalunie ook taalprijzen zou uitreiken. Daarom ging de Taalunie dus ook over deze prijs. En hij was daar het grootste gedeelte van het jaar de eerste persoon geweest, dus hij zag niet in waarom hij nou ineens de tweede persoon moest zijn. Dat gaf allemaal maar onrust, en het laatste waar de taalgebruikers behoefte aan hadden was onrust.

Daarop werd er wat geduwd en getrokken, de gemoederen raakten verhit en er werden zelfs klappen uitgedeeld. Helen de Hoop probeerde de zaak nog te redden door te roepen "Het is maar een spelletje!" (of "Het is maar spelling," dat was in het rumoer moeilijk te verstaan), maar dat gooide alleen maar olie op het vuur. De vechtende menigte werd met enige moeite door het personeel naar buiten gewerkt, waar de knokpartij nog enige tijd doorging, maar door de mist en kou langzaam uitdoofde.

In de lege feestzaal bleef alleen de taalprof over, die met zijn hoofd op zijn armen eenzaam aan een tafeltje zat. "Ze zijn allemaal knettergek geworden," mompelde hij, "je probeert een wantoestand aan de kaak te stellen, en ineens wordt het als een verdienste gezien om daar zo veel mogelijk aan bij te hebben gedragen. We zijn van een zesjescultuur aan het veranderen in een lijstjescultuur."

Tot 3 uur bleef de taalprof zo bijna onbeweeglijk zitten, een af en toe zachtjes snikkende beweging van zijn rug niet te na gesproken, tot hij door de bareigenaar met zachte drang naar buiten werd geleid. Met zijn kraag omhoog, de handen diep in de zakken, en een zonnebril op tegen de mist, verdween de taalprof met gebogen schouders in de Belgische nacht.

Update: Inmiddels wordt er op het FOK!-forum, geheel in stijl, al gemopperd over het aangetekende protest. Zo bevestigt de uitslag van grootste Taalzuurpruim zichzelf al snel. Plasterks protest kan dus niet erg serieus genomen worden.