De taalprof staat niet in voor de gevolgen

Grammatica oefenen op het internet, dat kan! Er zijn talloze oefensites. De taalprof houdt ze natuurlijk allemaal in de gaten. Zo nu en dan komt hij daarbij een foutje tegen. Nou staat de taalprof niet onmiddellijk met het opgeheven vingertje klaar, maar soms is er wel iets leuks te vertellen bij zo'n foutje.


Zoals nu.

Is de Taalprof een Britse jongere?

Het Grammaticale Onbenul is overal. Op de Amerikaanse site Language Log voeren taalkundigen al jaren een wanhopige strijd tegen taalkundige mythen en misvattingen in de media. Zo besteedden ze het afgelopen jaar een paar keer aandacht aan de uitspraak dat Britse jongeren tegenwoordig een zo kleine woordenschat zouden hebben, dat ze maar 20 woorden gebruiken voor 30% van alles wat ze zeggen. In Nederland deed Quest Magazine die uitspraak deze maand nog eens dunnetjes over.

100.000 pageviews kunnen geen ongelijk hebben

In de maand waarin de Taalprof precies één jaar actief is, mocht hij gisteren, op 23 februari, de 100.000ste pageview noteren. Wat is een pageview? Dat is iedere keer dat een lezer een logje of een vraag, of een antwoord van de Taalprof-site aanklikt. Dat zijn natuurlijk geen 100.000 personen, dat snap ik ook wel, maar dat zou ook niet goed zijn. Dan zou iedereen na één keer "pageviewen" al weer vertrokken zijn. In werkelijkheid klikken bezoekers wel een paar keer per bezoekje.


Hoeveel personen betreft het dan? Geen idee. De teller op web-log houdt per dag bij hoeveel verschillende personen je weblog bezoeken, maar de volgende dag begint de teller weer bij 0, en aan het eind van de maand telt hij alle dagen bij elkaar, wat een zinloos getal oplevert. Nu weet ik alleen dat ik op de drukste dag tot nu toe (11 december 2006) 1287 verschillende bezoekers had. Minder verschillende bezoekers heb ik dus in ieder geval niet.


Graag wil ik iedereen hartelijk danken voor de belangstelling in het afgelopen jaar. Ik hoop dat het voor jullie net zo bevredigend was als voor mij. In het komend jaar wil ik mijn Taalprof-activiteiten nog wat uitbreiden. Op het programma staat in ieder geval een apart forum (waarover binnenkort meer), en ik heb ook nog een paar andere leuke verrassingen. Blijf pageviewen!

Vrijdag van het Voegwoord verloopt zonder incidenten

De Vrijdag van het Voegwoord verloopt tot nu toe in het hele land zonder incidenten. De meeste problemen werden verwacht bij de traditionele Voegwoordenparade in Amsterdam, waar een bonte stoet van kleurrijke, meest onderschikkende voegwoorden door de grachten trok, met verbazing gadegeslagen door de buitenlandse toeristen. Voegwoorden als hoewel, ofschoon, terwijl en aangezien stalen de show, maar ook de "gewonere" voegwoorden zodat, nadat, voordat en als deden dapper mee, evenals de onafscheidelijke omdat en doordat.


In Den Haag onstond enige opschudding bij een demonstratie van boze bijwoorden aan het Lange Voorhout, waar het bijwoord bovendien een petitie aanbood aan de algemeen secretaris van de Taalunie, Linde van den Bosch.

Het voegwoord doet weer eens niet mee

Na de Maand van de Bepaling van Gesteldheid (december 2006) is het nu tijd om aandacht aan het Voegwoord te besteden. Vandaag is het de Internationale Dag van de Moedertaal, dus het wordt even passen en meten of we nog ergens een gaatje kunnen vinden, maar misschien kunnen we aanstaande vrijdag als de Vrijdag van het Voegwoord uitroepen.


Waarom het voegwoord?

Alles heeft zijn prijs

Ha fijn, weer een discussie! Een lezer vraagt de taalprof: wat is de ontleding van de zin Wat is de prijs van die auto? En meer in het bijzonder, hoe benoem je het woordje wat? Naamwoordelijk deel van het gezegde, of... bijwoordelijke bepaling? Zo op het eerste oog een makkelijke vraag, maar ongemerkt ontspint zich een discussie die een interessante constructie boven water haalt.

Het voor de hand liggende antwoord op de vraag is (althans in mijn beleving): in de zin Wat is de prijs? is Wat het naamwoordelijk deel van het gezegde. De zin is de vragende vorm van De prijs is 1 euro, en in die zin is is koppelwerkwoord. Je kunt het vervangen door vrijwel elk ander koppelwerkwoord: De prijs is, blijft, wordt, lijkt, schijnt, blijkt 1 euro, het is allemaal prima. Ook de betekenis is in orde: die 1 euro is een nadere specificatie van de prijs, je zou het als een eigenschap van de prijs kunnen zien. Net als De prijs is hoog.


Wat kan iemand hier nou op tegen hebben?

Ontleden voor je leven

"Mooi is dat!"
"Mooi is wat?"
"Zitten we in één klap weer vijftig jaar terug in de tijd!"
"Hoezo?"
"Nou pleit iedereen weer ineens voor die geestdodende grammatica-oefeningetjes van vroeger. Dat alle leerlingen weer gedachteloos persoonsvorm en naamwoordelijk gezegde leren benoemen, waar ze helemaal niets aan hebben."
"Ehh..."
"Daar ben jij zeker ook voor, niet?"
"Ehh..."

"Ja, zeg het maar eerlijk! Jij wilt ook gewoon alleen maar aandacht voor de grammatica, met je taalprof-weblog. Jij sluit ook je ogen voor taalgebruik en taalbeheersing!"
"Nou zeg, dat vind ik wel wat al te kras uitgedrukt!"
"Leg eens uit dan?"
"Je zult mij niet horen zeggen dat taalgebruik en taalbeheersing onbelangrijk zijn. Daar zou je in het onderwijs zeker aandacht aan moeten besteden. Maar je moet dat niet doen in plaats van aandacht besteden aan de grammatica."
"Maar taalgebruik en taalbeheersing, dat is toch waar het om gaat? Dat is toch het hele nut van de grammatica?"
"Kijk, dáár ben ik het nou met je oneens."
"O?"
"Ik vind dat kennis van de grammatica, en de beheersing van grammaticale vaardigheden van zichzelf al nuttig zijn. Grammatica is een middel om over taal te praten. Wat je vervolgens allemaal over taal zegt komt daarna pas."
"Jaja"
"En wat ik nou helemáál verkeerd vind…"
"Nou?"
"dat is de gedachte dat dat zogenaamde nut van de grammatica kan helpen om het beter te begrijpen."
"Dat snap ik niet."
"Laat me dat met een voorbeeld toelichten. Stel je wil graag harder leren lopen."
"Okee…"
"Dan helpt het niet dat je erbij vertelt dat je zo meer kans hebt om aan een wild dier te ontsnappen."
"Nee"
"Daar ga je echt niet automatisch harder van lopen. Hooguit motiveert je dat om beter je best te doen. Echt harder lopen leer je echt alleen maar door je techniek te verbeteren of je conditie. Als je dan ooit moet rennen voor je leven, loop je daardoor wel harder, maar je gebruikt dan onder stress de techniek die je zonder stress geleerd hebt."
"Hm"
"Zo is het met grammatica ook. Je gaat echt niet beter begrijpen wat een persoonsvorm is als je weet dat je dit begrip nodig hebt bij de spelling van de werkwoorden. Maar als spelling van de werkwoorden van levensbelang is (let op mijn stalen gezicht), dan gebruik je de techniek die je buiten die spellingsproblematiek geleerd hebt."
"Ik zie wat je bedoelt"
"Wat een persoonsvorm is, begrijp je alleen als iemand je vertelt hoe het zit. Zonder allerlei uitweidingen over wat je er allemaal voor leuke dingen mee kunt doen."
"Hm. Zie je wel? Jij pleit dus toch voor geestdodende oefeningen."
"Juist niet! Geestdodende oefeningen zijn oefeningen waarbij je ezelsbruggetjes toepast die je niet snapt en die alleen maar het goede antwoord opleveren. Dat is inderdaad zinloos, dat ben ik graag met je eens."
"Maar wat wil je dan?"
"Er-moet-uitgelegd-worden! Niet waar het allemaal goed voor is, niet wat je er allemaal voor betekenissen mee kunt maken, maar helder en duidelijk, wat-het-is! En zonder ezelsbruggetjes graag!"

Stilte voor de storm?

Wat is er aan de hand met de taalprof? Al dagenlang geen nieuwe log, en maar mondjesmaat vragen en reacties. Zijn de mensen grammaticamoe, of is dit weer een nieuwe poging van het Grammaticale Onbenul om de ontluikende successen van de taalprof in de kiem te smoren?


Hoewel het erop lijkt dat zijn tegenstanders hun toevlucht hebben genomen tot de biologische oorlogsvoering en de taalprof in de afgelopen week hebben besmet met een vervelend buikgriepvirus, staan de taalprofplannen nog stevig in de steigers. Zoals beloofd komt hij binnenkort terug op de ideeën die hij in december al liet doorschemeren, en ook de beloofde samenvatting van de grote 'aan-het-discussie' zit nog in de pen!


Wat heeft de taalprof voor ons in petto in de komende maand, waarin hij tevens het eenjarig bestaan van zijn weblog viert, en naar verwachting de 100.000ste pageview zal noteren? Nog even geduld, maar hou je RSS-feed in de gaten!