tag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post885431061177989253..comments2024-03-15T05:43:08.519-07:00Comments on Taalprof Plein: Vragen 34Taalprofhttp://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comBlogger183125tag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-75011117917371565752017-05-25T06:00:09.519-07:002017-05-25T06:00:09.519-07:00Oké, bedankt voor uw antwoord. Zou het dan eigenli...Oké, bedankt voor uw antwoord. Zou het dan eigenlijk niet een goed idee zijn de traditionele zinsontleding te 'verrijken' met de term 'handelend voorwerp' voor specifiek die accusatiefobjecten in aci-constructies? (Ik weet dat de term 'handelend voorwerp' reeds bestaat, maar dan in een ietwat andere gebruiksmodus, zie hieronder.)<br />Ik dacht hierbij aan volgende argumenten:<br />1) Je geeft ermee aan dat 'hem' in zinnen als 'Ik laat hem mijn huiswerk nakijken' een voorwerp is, hetgeen verklaart waarom het de accusatiefvorm van een (lijdend) voorwerp heeft.<br />2) Je vermijdt er echter mee te stellen dat 'hem' in zinnen als 'Ik laat hem mijn huiswerk nakijken' een lijdend voorwerp is, hetgeen <br />a) je volgens mij alleen doet om de vorm van 'hem' (vorm van het lijdend voorwerp) tegenover 'hij' (vorm van het onderwerp) te verklaren<br />b) vreemd is, omdat je in zinnen als 'Ik laat hem mijn huiswerk nakijken' dan moet aannemen dat er twee lijdende voorwerpen zijn, iets wat intuïtief niet goed aanvoelt.<br />3) De term 'handelend voorwerp' wordt nu ook wel eens gebruikt voor de door-bepaling of bijwoordelijke bepaling van de handelende persoon. In een zin als 'Ik laat door hem mijn huiswerk nakijken' is 'door hem' dan de door-bepaling of bijwoordelijke bepaling van de handelende persoon. Als dat 'door' verdwijnt, verandert 'hem' in de traditionele zinsontleding opeens van een handelende persoon (het was immers een bijwoordelijke bepaling van de handelende persoon) in een lijdend voorwerp, een voorwerp met een passief karakter. Door de term 'handelend voorwerp' te gebruiken, blijft 'hem' ook zonder 'door' een handelende, actieve entiteit en blijft de relatie tussen 'Ik laat door hem mijn huiswerk nakijken' en 'Ik laat hem mijn huiswerk nakijken' overduidelijk gewaarborgd.<br />Wat vindt u van het idee om de term 'handelend voorwerp' als afzonderlijk zinsdeel in te voeren voor accusatiefobjecten in aci-constructies? Zie ik in bovenstaande volgens u iets over het hoofd?<br />Anonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-89813064682544945092017-05-24T12:31:58.866-07:002017-05-24T12:31:58.866-07:00In de traditionele zinsontleding heb je weinig and...In de traditionele zinsontleding heb je weinig andere mogelijkheden dan het benoemen van twee lijdende voorwerpen. 'mijn huiswerk' kun je verdedigen als lijdend voorwerp van 'nakijken' ('iets nakijken'), en 'hem' is natuurlijk qua betekenis het onderwerp van 'nakijken' maar qua vorm is het een voorwerp (anders had het 'hij' moeten zijn), dat mogelijk wordt gemaakt door het hulpwerkwoord 'laten.' Taalprofhttps://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-48445868850747187012017-05-24T09:50:09.035-07:002017-05-24T09:50:09.035-07:00Beste Taalprof,
In een poging de aci-constructie t...Beste Taalprof,<br />In een poging de aci-constructie te doorgronden, liep ik vast in de ontleding van de volgende zin: 'Ik laat hem mijn huiswerk nakijken.'<br />Ik begon met: onderwerp = ik; gezegde = laat nakijken; lijdend voorwerp = mijn huiswerk. Maar vroeg me toen af welk zinsdeel dat 'hem' is. <br />Weet u het?<br />Anonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-32119758842144596062016-11-17T02:18:19.438-08:002016-11-17T02:18:19.438-08:00Ik denk dat hier twee dingen meespelen, nog afgezi...Ik denk dat hier twee dingen meespelen, nog afgezien van het feit dat je gelijk hebt dat de oorsprong van deze constructie in een samentrekking ligt, en dat van daaruit de onderwerpsvorm beargumenteerd kan worden (en ook nog steeds de huidige taalnorm is!), is het ten eerste bekend dat die samentrekking zo vaak gebruikt wordt dat door veel mensen het woordje 'als' niet meer als voegwoord gevoeld wordt maar als voorzetsel. En voorzetsels hebben de objectvorm.<br /><br />Een tweede punt is deze specifieke constructie met 'klinken.' Het zou kunnen dat de bijna verplichte toevoeging bij 'klinken' door veel mensen ook als een soort voorwerp ervaren wordt. Dit bevordert dan het gevoel dat er een voorwerpsvorm vereist is.<br /><br />Overigens: je citeert het gebruik van 'like' in het Engels. Het interessante is dat daar ook discussie bestaat over het gebruik van 'like' of 'as' als voegwoorden (oorspronkelijk is 'like' een bijvoeglijk naamwoord). Taalprofhttps://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-15872400155590431752016-11-16T12:13:19.051-08:002016-11-16T12:13:19.051-08:00Waarde Taalprof,
- Een rode jas, blond haar; dat ...Waarde Taalprof,<br /><br />- Een rode jas, blond haar; dat klinkt als haar/zij.<br />- Ik heb hier een vacature, ze zoeken iemand met een grote taalvaardigheid, dat klinkt als jou/jij.<br />- Je begint meer en meer te klinken als mij/ik.<br /><br />Ik heb altijd geleerd dat je de zin in zulke gevallen moet verlengen en je dus al snel bij ik terechtkomt, maar in de bovenstaande zinnen biedt dat onvoldoende uitkomst, behalve als je het misschien hebt over iemands stem. Kan mij, jou, ons et cetera ook volgen op als? Is dit verengelst? "Sounds like her!"<br />Hendrik-Jannoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-88106760798972213192016-10-19T02:50:23.670-07:002016-10-19T02:50:23.670-07:00Je probeert denk ik te googlen op een spreektaalzi...Je probeert denk ik te googlen op een spreektaalzin, en dat is altijd hachelijk. Het betekenisverschil lijkt me heel subtiel, en moet gelegen zijn in het feit dat je bij 'er moet iemand' de mogelijkheid openhoudt dat zo iemand niet aanwezig is, terwijl je bij 'iemand moet' verwijst naar een van de aanwezigen in de zaal. Dat laatste is natuurlijk waarschijnlijker.Taalprofhttps://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-91170229492076564332016-10-15T07:00:19.481-07:002016-10-15T07:00:19.481-07:00Meneer de taalprofessor, stel ik ben bij een congr...Meneer de taalprofessor, stel ik ben bij een congres van een... taalprofessor en ik ben het niet eens met zijn boodschap, dan kan ik tegen degene naast me zeggen: "Iemand moet zeggen dat hij ongelijk heeft!" Voor mijn taalgevoel is: "Er moet iemand zeggen dat hij ongelijk heeft" echter ook nog zo verkeerd nog niet, maar als ik google op zo'n constructie kom ik dus amper iets tegen. Ligt dat aan mijn google-skills of is er iets aan de hand met die zin?Anonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-91136577014012097172016-07-28T03:51:50.755-07:002016-07-28T03:51:50.755-07:00"Goed" is een term die je allereerst met..."Goed" is een term die je allereerst met een taalnorm verbindt. In dat opzicht is het 'goed,' omdat er geen duidelijke normatieve regel is die dit verbiedt. Je kunt "goed" echter ook verbinden aan de taalwerkelijkheid. Die is waarschijnlijk zoals jij die beschrijft (al vind ik het moeilijk om in de huid van die zaakwaarnemer te kruipen). Blijft over de derde mogelijkheid: "goed" in relatie tot iemands taalgevoel. In dat opzicht beschrijf jij je eigen taalgevoel, en daar kan ik alleen het mijne naast zetten. Naar mijn gevoel is 'het' in al die gevallen tamelijk onnatuurlijk, zeker in het voorbeeld van de voetbalclub. Dan zou ik nog liever iets als 'de club' of 'het bedrijf' zeggen.<br /><br />Het is zeker niet zo dat binnentekstelijk altijd beter is. Dat hangt geheel van de context af. Misschien dat in een geschreven tekst de binnentekstelijke verwijzing gebruikelijker is (omdat de fysieke context ontbreekt), maar er zijn mij geen regels bekend die dat vastleggen.<br /><br /> Taalprofhttps://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-77788601164582719792016-07-28T03:23:12.700-07:002016-07-28T03:23:12.700-07:00Hallo taalprof, je kunt binnentekstelijk en buiten...Hallo taalprof, je kunt binnentekstelijk en buitentekstelijk verwijzen, maar is het altijd goed om binnentekstelijk te verwijzen? Als je het bijvoorbeeld over het bedrijf Microsoft hebt zou je kunnen zeggen: "Het wil me geen nieuw contract geven." Maar: "Ze willen me geen nieuw contract geven" voelt een stuk natuurlijker aan. Robin van Persie zou volgens mij eerder zeggen: "Fenerbahçe is niet tevreden over mij, ze wil me geen nieuw contract geven", waar de zaakwaarnemer van Robin van Persie eerder zou kunnen spreken van 'het', wat mij betreft. Wat is het verschil? Is het allemaal goed?Anonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-988677109498120352010-11-12T02:46:35.000-08:002010-11-12T02:46:35.000-08:00@willy: vraag de taalprof niets over spelling, wan...@willy: vraag de taalprof niets over spelling, want daar weet hij niets meer van dan andere Nederlanders. Kijk voor de officiële spelling altijd eerst op woordenlijst.org, of in een woordenboek. Daar vind je voor 'galerij' alleen de spelling met één 'l' (naast 'galerie').<br>Op het internet vind je beide spellingen (je moet trouwens wel je zoekopdracht met dubbele aanhalingstekens doen, dus "videogalerij," anders krijg je ook 'gallery,' wat de Engelse spelling is). Echter, de correcte spelling 'galerij' komt veel vaker voor dan 'gallerij'.<br>Kijk trouwens ook even naar de betekenis (in een woordenboek). Het gebruik van 'galerij' in de betekenis 'galerie' is volgens Van Dale Belgisch Nederlands, en niet algemeen. Ik denk dat je 'galerie' bedoelt.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-51509626695680206532010-11-12T01:48:05.000-08:002010-11-12T01:48:05.000-08:00Beste Taalprof,een korte vraag:is hetvideogallerij...Beste Taalprof,<br>een korte vraag:<br>is het<br>videogallerij of videogalerij?<br>zelfde geldt voor<br>fotogallerij/ fotogalerij<br>op internet vind ik beide opties<br>alvast bedankt!<br>willynoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-59196384584702600732010-11-12T00:21:32.000-08:002010-11-12T00:21:32.000-08:00@Robert kruzdlo: Ik denk dat je met deze vraag bet...@Robert kruzdlo: Ik denk dat je met deze vraag beter een literatuurprof dan een taalprof kunt raadplegen. Of beter nog: vraag aan degene die beweert dat die drie stijlfiguren erin zitten, om dit nader toe te lichten. Misschien dat iemand 'leesbaar bloggen' al een contradictie vindt. Of een pleonasme.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-54956837137455557932010-11-11T11:30:05.000-08:002010-11-11T11:30:05.000-08:00Geachte Prof,Ik heb een bijzondere vraag: In dit g...Geachte Prof,<br>Ik heb een bijzondere vraag: In dit gedicht zitten paradox, tautologie,pleoasme en contradictie.<br>Ik zie het niet duidelijk. Kunt u mij helpen?<br>Het gedicht:<br>hij onbloot wat naakt is<br>de onontwarbare massa<br>van zijn hersens opnieuw<br>leesbaar bloggen wat<br>zwijgt dat onzegbaar blijft<br>dan wat sigarettenrook<br>hij gaat door met<br>ermee op te houden<br>de pen die niet bevrijdt<br>van zijn noden een<br>monoloog die bij<br>de eerste woorden sterven<br>Einde gedicht.<br>Groet Robert kruzdlo<br>Robert Kruzdlonoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-38601520700557649512010-11-09T01:27:28.000-08:002010-11-09T01:27:28.000-08:00@Aalpoepert: Vraag de taalprof niets over spelling...@Aalpoepert: Vraag de taalprof niets over spelling, daar heeft hij net zoveel verstand van als andere Nederlanders (misschien zelfs minder).<br>Ik zou trouwens zeggen: als je 'hoppetee' uitspreekt, moet je ook 'hoppetee' spellen. In eerste instantie volgt de spelling de uitspraak. Vervolgens kan de spelling stabiel blijven terwijl de uitspraak gaat afwijken, maar op den duur zal dat dan weer tot een andere spelling leiden.<br>In de officiële woordenlijst staat geen van deze tussenwerpsels, in Van Dale (13e druk) staat 'huppetee,' 'hupsakee' en 'hoppa.' Maar veel andere tussenwerpsels staan ook niet in de woordenboeken. Toch moet je ze kunnen schrijven als je spreektaal wilt weergeven. In dat geval spel je zoals je het uitspreekt (of hoort).<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-12564768813694636092010-11-08T11:51:34.000-08:002010-11-08T11:51:34.000-08:00Beste Taalprof,Wat is de juiste uitspraak en spell...Beste Taalprof,<br>Wat is de juiste uitspraak en spelling: Hoppakee, hoppatee, huppakee, huppekee, huppetee of hoppetee?<br>Aalpoepertnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-27972438630777816872010-11-07T09:16:11.000-08:002010-11-07T09:16:11.000-08:00In ieder geval bedankt voor de log over de beknopt...In ieder geval bedankt voor de log over de beknopte bijzin! Verdere vragen daarover stel ik bij die log.<br>Om een voorbeeld te noemen: 'Ik vind jou leuk' is een werkwoordscomplement. Maar in 'ik maak jou blij' zit toch weer meer resultaat, denk ik. Maar het heeft wel dat verplichte, net zoals je niet kunt zeggen 'ik vind jou' heeft 'ik maak jou' precies hetzelfde.<br>jorisnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-36840846094406093312010-11-07T04:20:37.000-08:002010-11-07T04:20:37.000-08:00@joris: Zie de log van vandaag over de beknopte bi...@joris: Zie de log van vandaag over de beknopte bijzin.<br>Je tweede vraag is eigenlijk lastiger. Om te beginnen is de overeenkomst belangrijk: zowel werkwoordcomplement als resultatieve werkwoordbepaling zijn bepalingen van gesteldheid, predicaties over andere zinsdelen.<br>Ik zou zeggend dat er twee lijnen van redenering zijn om een onderscheid te maken: ten eerste, in hoeverre geeft de predicatie een resultaat aan? Dan lijkt hij meer op de resultatieve werkwoordbepaling. En de tweede lijn: in hoeverre is hij meer onlosmakelijk verbonden met (opgeroepen door) het werkwoord? In dat geval is het meer werkwoordcomplement.<br>Maar misschien dat je een paar voorbeelden kunt noemen, want je vraag verraadt dat je twijfelgevallen bent tegengekomen.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-83850716634094108272010-11-06T11:10:53.000-07:002010-11-06T11:10:53.000-07:00En dan nog iets (sorry dat ik dit niet meteen beda...En dan nog iets (sorry dat ik dit niet meteen bedacht):<br>hoe zou u precies het werkwoordcomplement definiëren? En waar zit eigenlijk precies het verschil tussen werkwoordcomplement en resultatieve werkwoordsbepaling?<br>jorisnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-81523300544945277592010-11-06T10:52:05.000-07:002010-11-06T10:52:05.000-07:00Taalprof, als ik zo vrij mag zijn,Kunt u niet eens...Taalprof, als ik zo vrij mag zijn,<br>Kunt u niet eens een algemeen logje schrijven over de beknopte bijzin? Het is namelijk nog een van de dingen waar ik niet zo veel vat op kan krijgen.<br>jorisnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-1272222919764448872010-11-01T11:05:18.000-07:002010-11-01T11:05:18.000-07:00@Myron: Als je 'de man koopt een computer'...@Myron: Als je 'de man koopt een computer' verandert in 'door de man is een computer gekocht,' dan doe je eigenlijk twee dingen: je maakt er een lijdende vorm van (dat is goed), maar je maakt er ook een voltooide tijd van. Kijk maar: als je zegt 'de man koopt zaterdag een computer' dan gaat het over aanstaande zaterdag, en als je zegt 'door de man is zaterdag een computer gekocht' dan is het afgelopen zaterdag. De tegenwoordige tijd ('koopt') is nu veranderd in een voltooide tijd ('is gekocht').<br>Als je de zin alleen maar lijdend wilt maken moet je hier het hulpwerkwoord 'worden' gebruiken: 'Door de man wordt zaterdag een computer gekocht,' dan blijft het gewoon aanstaande zaterdag. Met 'wordt gekocht' blijft het tegenwoordige tijd.<br>Je doet het dus eigenlijk al goed, maar je doet iets te veel.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-25063965961274920772010-11-01T10:31:29.000-07:002010-11-01T10:31:29.000-07:00Hee taalprof!Ik snap het omzetten van lijdende en ...Hee taalprof!<br>Ik snap het omzetten van lijdende en bedrijvende zinnen niet echt...<br>bijv. de zin:<br>de man koopt een computer ( bedrijvende zin).<br>Als je daar dan lijdend van maakt zou ik zeggen: Door de man is een computer gekocht.<br>Maar dat is niet goed...<br>Kunt u mij dit uitleggen, we hebben morgen namelijk een toets!<br>Myronnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-27724398962034883932010-10-29T13:36:19.000-07:002010-10-29T13:36:19.000-07:00@Pieter: vind je jouw bedoeling goed uitgedrukt in...@Pieter: vind je jouw bedoeling goed uitgedrukt in de parafrase 'op technisch gebied hoogstaand werk' of 'in technisch opzicht hoogstaand werk'? In dat geval is 'technisch' inderdaad een bijwoordelijke bepaling, en wel bij 'hoogstaand.'<br>Taalprofhttp://Taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-83834998228800731602010-10-29T12:24:15.000-07:002010-10-29T12:24:15.000-07:00Beste taalprof,Ik twijfel met een collega of "...Beste taalprof,<br>Ik twijfel met een collega of "technisch hoogstaand werk" of "hoogstaand technisch werk" beter is. In de betekenis van werk wat technisch op een figuurlijk hoog niveau is.<br>Klopt het dat we grammaticaal gezien twijfelen of "hoogstaand" een bepaling is bij "technisch" of bij "technisch werk"?<br>We voelen wel duidelijk het betekenisverschil tussen "technisch interessant werk" (werk wat qua techniek interessant is, maar op andere punten saai kan zijn) en "interessant technisch werk" (technisch werk dat in z'n geheel interessant is), maar geldt hiervoor dezelfde analyse?<br>Pieternoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-46296760428310217392010-10-29T01:39:09.000-07:002010-10-29T01:39:09.000-07:00@Henk: Dat zou kunnen, ik ging er eigenlijk van ui...@Henk: Dat zou kunnen, ik ging er eigenlijk van uit dat het een sectie aan een Belgische school betrof, waar neerlandici ook germanisten zijn. Maar inderdaad, het Duitse meervoud heeft die eigenschap van de klankverandering. Ik zou die systematische klankverandering (umlaut) trouwens als een "invoegsel" beschouwen ("infix").<br>In het Nederlands heb je een paar van die gevallen ('schip - schepen' bijvoorbeeld) waarbij je een verwant probleem hebt. Daar moet je aannemen dat het woord 'schip' twee klankvarianten van één stamvorm heeft: 'schip' en 'scheep.' Beide kunnen ook in samenstellingen optreden ('schipbreuk' en 'scheepsbeschuit').<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-3808657773057728662010-10-28T16:58:29.000-07:002010-10-28T16:58:29.000-07:00Als het een discussie onder germanisten is, kan ik...Als het een discussie onder germanisten is, kan ik me voorstellen dat de twijfel ontstaan is doordat er in het Duits vaak klinkerwisseling optreedt in het meervoud. De vraag is dan of je bijvoorbeeld "Städte" en "Männer" afleiding mag noemen van "Stadt" en "Mann".<br>Henknoreply@blogger.com