tag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post7067861889359907974..comments2024-03-15T05:43:08.519-07:00Comments on Taalprof Plein: Vragen 19Taalprofhttp://www.blogger.com/profile/12667945176269041458noreply@blogger.comBlogger77125tag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-68430858872203899152008-05-27T09:38:03.000-07:002008-05-27T09:38:03.000-07:00@nellie: het onderwerp in de zin 'onze zienswi...@nellie: het onderwerp in de zin 'onze zienswijze bied(t) je in ieder geval...' is 'onze zienswijze', nietwaar? Niet 'je', want anders zou je het ook moeten kunnen vervangen door 'jij'. Maar het is niet 'Onze zienswijze bied(t) jij in ieder geval...,' het is 'onze zienswijze bied(t) jou in ieder geval...'<br>Maar als 'onze zienswijze' het onderwerp is, dan staat de persoonsvorm in de derde persoon, en moet hij eindigen op een -t. Het moet dus zijn: 'Onze zienswijze biedt je in ieder geval...'<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-9522773981627186482008-05-27T09:25:31.000-07:002008-05-27T09:25:31.000-07:00Wat is grammaticaal juist?Onze zienswijze biedt je...Wat is grammaticaal juist?<br>Onze zienswijze biedt je in ieder geval........<br>of<br>onze zienswijze bied je in ieder geval......<br>nellienoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-21452896163078405932008-05-15T06:06:32.000-07:002008-05-15T06:06:32.000-07:00@debby: mijn tegenvraag zou zijn: denk je dat '...@debby: mijn tegenvraag zou zijn: denk je dat 'verdient/d' hier een persoonsvorm is of een voltooid deelwoord?<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-77663194426992952652008-05-15T06:06:13.000-07:002008-05-15T06:06:13.000-07:00Heb je al geprobeerd om 'krijgt' en 'v...Heb je al geprobeerd om 'krijgt' en 'verdient' om te wisselen? Ik hoop voor je dat het overduidelijk is dat 'krijgd' niet goed is.<br>kevinnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-26325272901079243102008-05-15T06:03:31.000-07:002008-05-15T06:03:31.000-07:00Google is your friend:http://homes.esat.kuleuven.b...Google is your friend:<br>http://homes.esat.kuleuven.be/~athomas/werkwoorden.html<br>kevinnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-75533155183639626902008-05-15T04:22:50.000-07:002008-05-15T04:22:50.000-07:00Dag taalprof,Moet in de zin: "iemand krijgt d...Dag taalprof,<br>Moet in de zin: "iemand krijgt de aandacht die hij verdient" dit verdient met een t of een d?<br>debbynoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-64999998951986533372008-05-07T05:45:19.000-07:002008-05-07T05:45:19.000-07:00@kevin: je beantwoordt je eerste vraag al met de z...@kevin: je beantwoordt je eerste vraag al met de zin "Taalgevoel zegt enkelvoud en meervoud respectievelijk."<br>Het punt met zinnen van dit type is dat je ze op twee manieren kunt opvatten. Ik neem als voorbeeld de zin 'Ik zeg dat Jan de dader is'. Je spreekt nu een soort eigenschap uit van Jan (het "daderzijn"). Keer je het om, dan krijg je 'Ik zeg dat de dader Jan is'. Nu heb je het over de dader, die voor je gesprekspartner blijkbaar onbekend is, en die je identificeert met de persoon Jan. Nu is het "Janzijn" de eigenschap die je plakt op 'de dader'.<br>In grammaticale termen: in 'Ik zeg dat Jan de dader is' is 'Jan' onderwerp en 'de dader' naamwoordelijk deel, en in 'Ik zeg dat de dader Jan is' is 'de dader' onderwerp en 'Jan' naamwoordelijk deel.<br>In een hoofdzin heb je beide lezingen, omdat je het naamwoordelijk deel ook vooraan kunt zetten (naast 'hij is ziek' kun je ook hebben 'ziek is hij'). De hoofdzin 'Jan is de dader' heeft twee lezingen, maar die met 'Jan' als onderwerp is het meest waarschijnlijk. En 'De dader is Jan' heeft ook twee lezingen, maar die met 'de dader' als onderwerp is het meest waarschijnlijk.<br>De persoonsvorm richt zich naar het onderwerp (behalve als dat het voornaamwoord 'het, dat' of 'dit' is. Dus bij 'Die mensen is/zijn onze doelgroep' is het 'zijn' als je 'die mensen' als onderwerp opvat.<br>Als het goed is zou je taalgevoel het volgende moeten zeggen: het is 'Ik zeg dat die mensen onze doelgroep zijn' en 'Ik zeg dat onze doelgroep die mensen is'. Je taalgevoel zou bij de bijzin veel scherper moeten zijn, omdat die maar één lezing heeft.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-41487196605318293802008-05-07T04:09:52.000-07:002008-05-07T04:09:52.000-07:00Wat is het getal van het koppelwerkwoord als het e...Wat is het getal van het koppelwerkwoord als het ene deel enkelvoud en het andere meervoud is?<br>Ik zit namelijk met een zin "De doelgroep is/zijn mensen die..."<br>Wat is het getal en waarom? En als je de twee delen omdraait "Mensen die ... is/zijn onze doelgroep"<br>Taalgevoel zegt enkelvoud en meervoud, respectievelijk, maar waarom zou dat zo zijn?<br>kevinnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-62115650309509005962008-05-07T01:43:45.000-07:002008-05-07T01:43:45.000-07:00Beste Taalprof, mijn vraag van 2 mei over de die/d...Beste Taalprof, mijn vraag van 2 mei over de die/dat heeft zich n.a.v. uw antwoord uitgebreid tot een stelling in nl.taal die iets te groot is om hier te posten. Diverse naamwoordelijke gezegdes komen er om de hoek kijken. Kunt u daar een blik op werpen en mogelijk commentaar geven? http://tinyurl.com/4yzv9h<br>Groeten, Cinta<br>Cintanoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-43096879392496972712008-05-06T16:09:48.000-07:002008-05-06T16:09:48.000-07:00@Rogier: ik zou inderdaad zeggen: bijwoordelijke b...@Rogier: ik zou inderdaad zeggen: bijwoordelijke bepaling. Van middel lijkt me ook de beste benoeming in de klassieke terminologie. Elders op deze site noem ik dit een "gebruiksbepaling".<br>Ik snap trouwens jouw overweging wel. Je hebt het idee dat dat cijfer een complement (voorwerp) bij het werkwoord is, omdat je voor het compenseren altijd iets nodig hebt waarmee je het doet. Maar dat geldt voor veel meer handelingen. Om iets vast te pakken of te aaien heb je ook een instrument nodig (je hand bijvoorbeeld). Toch is 'met je hand' geen voorzetselvoorwerp in 'iets met je hand vastpakken.' Het punt is dat die "gebruiksbetekenis" afkomstig is van het voorzetsel 'met' en niet van het werkwoord. Daarom is het een bijwoordelijke bepaling.<br>Zie ook de discussie over 'de kinderen propten zich vol met chips'.<br>taalprofnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-42376752024421178812008-05-06T13:36:16.000-07:002008-05-06T13:36:16.000-07:00Beste Taalprof, daar ben ik weer eens...Een leerli...Beste Taalprof, daar ben ik weer eens...<br>Een leerling maakte zelf oefenzinnen om te ontleden. Dat vind ik zelf ook altijd het leukste, dat houdt mij grammaticaal scherp. Dit verzon hij:<br>"Mijn onvoldoende van vorige week compenseer ik met een 8 voor de presentatie."<br>Het gaat om het zinsdeel 'met een 8 voor de presentatie'. De leerling ontleedde deze zin eerst zelf, en kwam tot een bijw.bep. van middel. Daar leek geen speld tussen te krijgen, totdat er ergens mij te binnen schoot: 'compenseren met'...is dat niet een voorz.vw.?<br>Aan de ene kant kun je stellen dat 'met een 8' wel degelijk een ingezet middel is, aan de andere kant: compenseren met is, volgens mijn taalgevoel, wel heel erg een vaste combinatie. Hmmm.<br>Tegen mijn leerling heb ik gezegd dat ik het zou nazoeken, maar in de ANS komt de combinatie 'compenseren met' niet voor.<br>Toch een bwb van middel?<br>Rogier<br>Rogiernoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-78626803486685937272008-05-06T08:36:32.000-07:002008-05-06T08:36:32.000-07:00@Herma: je ontleding klopt. Ik vrees dat deze stof...@Herma: je ontleding klopt. Ik vrees dat deze stof inderdaad op sommige scholen in de onderbouw zit. In de hogere klassen wordt meestal niet veel meer aan zinsontleding gedaan.<br>Heb je op deze site al gekeken naar mijn overzicht van hulpwerkwoorden? Zie anders: http://taalprof.web-log.nl/taalprof/2007/04/hoe_het_hulpwer.htm<br>En als extra service: http://taalprof.web-log.nl/taalprof/2008/05/wat-is-een-hulp.html<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-45614171115964725712008-05-06T08:19:19.000-07:002008-05-06T08:19:19.000-07:00Tja, dat dacht ik ook. Of mijn buurjongetje heeft ...Tja, dat dacht ik ook. Of mijn buurjongetje heeft niet goed opgelet, of het niet begrepen, of het is niet gebeurd. Hoe dan ook; ik ga het hem nu (nog eens?) uitleggen, ook al is dat voor zijn cijfer misschien te laat. Ik denk dat mij dat nu wel lukt.<br>De ontleding van jouw laatste zin moet zijn (volgens zijn toets):<br>heeft: zelfstandig ww.<br>zou: hulpww. van modaliteit<br>moeten: hulpww. van modaliteit<br>hebben: hulpww. van tijd<br>uitgelegd: zelfst. ww.<br>Als dit niet klopt, hoor ik het graag!<br>Met dat hulpww. van aspect heb ik nog wat moeite en eigenlijk vind ik deze stof wel een beetje te hoog gegrepen voor een brugklasleerling.<br>Groet,<br>Herma<br>Hermanoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-35189728119385113002008-05-06T05:32:33.000-07:002008-05-06T05:32:33.000-07:00@Herma: als hij vandaag een toets heeft, zou zijn ...@Herma: als hij vandaag een toets heeft, zou zijn juf dit al eerder moeten hebben uitgelegd...<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-32758048416059016642008-05-06T02:50:07.000-07:002008-05-06T02:50:07.000-07:00Bedankt, Kevin en Taalprof. Eigenlijk stelde ik de...Bedankt, Kevin en Taalprof. Eigenlijk stelde ik de vraag voor mijn buurjongetje van 12 die vandaag hierover een toets heeft. Ben benieuwd hoe zijn juf dit aan hem gaat uitleggen.<br>Groet,<br>Herma<br>Hermanoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-17124522645238582022008-05-06T02:00:09.000-07:002008-05-06T02:00:09.000-07:00@Herma: kevin heeft gelijk. In 'hij zou graag ...@Herma: kevin heeft gelijk. In 'hij zou graag rector gebleven zijn' is 'zou' hulpwerkwoord van modaliteit. De zin is een modale vorm van 'Hij is rector gebleven'. Dat is weer de voltooide tijd van 'Hij blijft rector'.<br>'Hij heeft ons niet gelukkig kunnen maken' is de voltooide tijd van 'hij kan ons niet gelukkig maken'. Daarom is 'heeft' hulpwerkwoord van tijd. Daar past eigenlijk een voltooid deelwoord bij, maar dat wordt in dit geval vervangen door een infinitief ('kunnen'). Het voltooid deelwoord verschijnt weer als je een deel van de zin vooropplaatst: 'Ons gelukkig maken heeft hij niet gekund'.<br>taalprofnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-19153058460168505972008-05-05T15:18:53.000-07:002008-05-05T15:18:53.000-07:00Ik waag een gok:1. Het koppelwerkwoord is "ge...Ik waag een gok:<br>1. Het koppelwerkwoord is "gebleven". Koppelwerkwoorden zijn volgens mij onderling verwisselbaar, "Hij zou graag rector geweest/gebleken/geworden zijn" is ook goed. "Zijn" kun je niet vervangen.<br>2. Tijd. Hij heeft het gekund. Ik weet niet waarom het voltooid deelwoord verandert naar de infinitief, het moet iets zijn met dat extra werkwoord.<br>Ik ben geen expert, maar ik vind het wel goed klinken :P<br>Kevin<br>kevinnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-64274094597617476302008-05-05T09:03:39.000-07:002008-05-05T09:03:39.000-07:00Beste taalprof,Ik heb twee vragen:1. wat is het ko...Beste taalprof,<br>Ik heb twee vragen:<br>1. wat is het koppelwerkwoord in de volgende zin (gebleven of zijn? en waarom?):<br>"Hij zou graag rector gebleven zijn."<br>2. Wat voor hulpwerkwoord (van tijd, lijdende vorm, modaliteit of aspect?)is "heeft" in de volgende zin?<br>"Hij heeft ons niet gelukkig kunnen maken."<br>Reageer a.u.b. snel; ik heb hierover morgen een toets en ik moet zeggen dat deze leraar, die liever rector had willen blijven, mij met deze zinnen niet gelukkig maakt.<br>Bij voorbaat hartelijk dank!<br>Herma<br>Hermanoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-67747555815040672492008-05-02T15:25:20.000-07:002008-05-02T15:25:20.000-07:00@Anomien: 'kun je' is de oudere vorm, maar...@Anomien: 'kun je' is de oudere vorm, maar 'kan je' raakt steeds meer ingeburgerd. In officiële taaladviezen worden beide vormen goedgekeurd.<br>Deze kwestie is al diverse keren aan de orde geweest. Zoek maar eens op 'je kan' of 'kan je' binnen deze site.<br>taalprofnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-77323460966182327532008-05-02T15:21:11.000-07:002008-05-02T15:21:11.000-07:00@Cinta: je zegt het goed: 'dat' is hier ee...@Cinta: je zegt het goed: 'dat' is hier een aanwijzend voornaamwoord. Als zinsdeel zou je het een "herhalend onderwerp" moeten noemen. Maar waarom is het 'dat' en niet 'die'? Dat moet liggen aan het feit dat het onderwerp van een naamwoordelijk gezegde is. Meer precies nog: van een naamwoordelijk gezegde waarvan het naamwoordelijk deel als kern een zelfstandig naamwoord heeft. Dat is namelijk de enige constructie waar het woordje 'dat' voor beide geslachten (de en het) en getallen (enkelvoud en meervoud) gebruikt wordt. Je zegt 'dat zijn kanjers' en 'dat is een harde werker,' ook zonder de volledige onderwerpen erbij.<br>taalprofnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-16554689394044740772008-05-02T11:26:45.000-07:002008-05-02T11:26:45.000-07:00Beste Taalprof,Hoe zeg je vragend 'je kunt'...Beste Taalprof,<br>Hoe zeg je vragend 'je kunt'? Is dat 'Kun je' of 'Kan je'? Ik prefereer de eerste, maar hoor altijd 'kan je' om me heen.<br>Gegroet!<br>Anomiennoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-92083471756542449372008-05-02T06:23:24.000-07:002008-05-02T06:23:24.000-07:00Beste Taalprof, een nieuwe vraag: waarom bevatten ...Beste Taalprof, een nieuwe vraag: waarom bevatten de volgende zinnen 'dat' in plaats van 'die'?<br>1) Die man, dat was nog eens een harde werker.<br>2) Onze jongens, dat zijn kanjers.<br>Het lijkt me in beide gevallen een aanwijzend voornaamwoord dat verwijst naar het woord voor de komma.<br>(Het lijkt me niet van belang dat 'dat' in deze voorbeelden weggelaten mag worden, want in zinsvarianten met inversie is 'dat' onmisbaar: 'die man, vroeger was dat nog eens een harde werker', en 'onze jongens, vroeger waren dat kanjers'.)<br>Cintanoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-61121688845814526112008-05-02T04:38:50.000-07:002008-05-02T04:38:50.000-07:00@Walter: je vraag over 'dat' en 'wat&#...@Walter: je vraag over 'dat' en 'wat' staat hier uitvoerig besproken (zie ook de reacties na het stukje en de verwijzingen naar officiële taaladviezen): http://taalprof.web-log.nl/taalprof/2006/09/schimmige_betre.html<br>In jouw zin is het dus volgens de officiële taaladviezen: 'XXX is een sportief merk dat zeer geschikt is voor recreatie op het water'.<br>Met betrekking tot je vraag over 'hun': het bezittelijk voornaamwoord 'hun' (dus in 'hun collectie') is zeker niet informeel of spreektaal. Het is een neutrale vorm, zelfs het enige bezittelijk voornaamwoord dat je kunt gebruiken bij verwijzing naar een derde persoon meervoud.<br>In jouw geval lijk je te bedoelen dat je met 'hun collectie' wilt verwijzen naar een bedrijf, dus 'een bedrijf en hun collectie'. Dat is wel een beetje vreemd zou ik zeggen. Als in de zin sprake is van 'het bedrijf' zou ik eerder zeggen: 'het bedrijf en zijn collectie'. Maar als je het hebt over 'de filialen van het bedrijf en hun collectie', dan moet je wel 'hun' gebruiken. Dan heb je geen keuze.<br>taalprofhttp://taalprof.web-log.nlnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-8041022222128693652008-05-01T15:56:00.000-07:002008-05-01T15:56:00.000-07:00Hoi Taalprof,nog een laatste vraagje...Ik heb alti...Hoi Taalprof,<br>nog een laatste vraagje...<br>Ik heb altijd begrepen dat het woord 'hun' spreektaal is en daardoor ook niet in teksten mag worden gebruikt. Maar bij de verwijzing naar een bedrijf vraag ik mij af wat je dan het beste kan gebruiken.<br>Vb: voor een overzicht van haar/zijn collectie kan je kijken op www...<br>Nb. het gaat hier om de collectie van een bedrijf en niet van een natuurlijk persoon.<br>of mag je hier toch het woord 'hun' gebruiken?<br>wederom bedankt!!!<br>groetjes<br>Walter<br>Anonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-5485559302837797803.post-47003997009975534792008-05-01T15:42:48.000-07:002008-05-01T15:42:48.000-07:00Hoi Taalprof!Wanneer gebruik je 'dat' of &...Hoi Taalprof!<br>Wanneer gebruik je 'dat' of 'wat' ?<br>Voorbeeld: XXX is een sportief merk, dat/wat zeer geschikt is voor recreatie op het water.<br>Ben erg benieuwd...<br>Alvast bedankt voor je moeite<br>Walter<br>Walternoreply@blogger.com